Goethe urodził się 28 sierpnia 1749 roku we Frankfurcie nad Menem w rodzinie prawniczej.

Dorastał w zamożnym i kulturalnym ognisku domowym oraz otrzymywał prywatne lekcje od nauczycieli domowych. Od dziecka uczył mówić się kilkoma obcymi językami, brał lekcje rysunku i malarstwa. Następnie, jako szesnastoletni młodzieniec rozpoczął studia w Lipsku. W okresie studiów przeżył historię miłosną i podejrzewam, że to stało się impulsem, jak również siłą napędową dla jego wierszy, m.in. ‚Die Laune des Verliebten’. W okresie studenckim zaczął podupadać na zdrowiu, co zmusiło go do powrotu do domu rodzinnego. W 1770 wydał swój pierwszy tomik wierszy. W tym samym roku przeniósł się do Strassburga, gdzie podjął studia prawnicze. Gdy tam przebywał nawiązał liczne znajomości, m.in. z Johannem Gottfried, Johannem Heinrich, i innymi, oraz zaczął interesować się pracami Rousseau, jak również twórczością poetycką Homera i Szekspira. Młody Goethe był przedstawicielem nurtu STURM UND DRANG. Był to nurt w literaturze niemieckiej od początku lat 70. do 2. połowy lat 80. XVIII w. (nazwa od tytułu dramatu F.M. Klingera), kształtujący się w opozycji do etyki protestanckiego mieszczaństwa, racjonalizmu oświecenia i francuskiego klasycyzmu; w niemieckiej literaturze odegrał tę samą rolę, co przełom romantyczny w innych krajach.

Pierwsze poezje liryczne Goethego od razu podbiły serca czytelników świeżością i oryginalnością, siłą artyzmu i sugestywnością. Bardzo szybko stały się one pieśniami. Najlepsi kompozytorzy świata od Beethovena aż do Czajkowskiego tworzyli do nich muzykę, najwybitniejsi poeci wszystkich krajów i narodowości podejmowali tłumaczenia.

On, jako pierwszy z Niemców głęboko zaczerpnął ze skarbów poezji ludowej, przyswajając sobie nie tylko zewnętrzne jej formy.

W sierpniu 1771 otworzył Goethe kancelarię we Frankfurcie.

Podczas pobytu w Wetzlarze, gdzie odbywał praktykę prawniczą, poeta poznał Charlottę Buff i jej narzeczonego Kerstnera. Zakochał się w niej, ale chcąc uniknąć konfliktu wyjechał, nie zrywając kontaktu z narzeczeństwem. W tym czasie Goethe przeżył ciężkie chwile. Samobójstwo popełnił jego przyjaciel, jak również zmarła jego wieloletnia przyjaciółka. Te wydarzenia wydały owoc w postaci, największego osiągnięcia literackiego romantyzmu niemieckiego, utworu ‚Cierpienia młodego Wertera’, który przyniósł autorowi światową sławę. Goethe opowiadając historię zawiedzionej, nieszczęśliwej miłości kreślił wspaniałe studium psychologiczne młodzieńca, które przeżywając osobistą tragedię traci stopniowo kontakt ze światem. Goethe porusza również problematykę społeczną współczesnej mu epoki, obnaża sprzeczności klasowe. Werter – indywidualista reprezentujący humanistyczno – mieszczańskie ideały popada w konflikt z rzeczywistością społeczną, nie mogąc znieść poniżenia, jakiego doznaje ze strony szlachty. Nie znajdując miejsca w społeczności popełnia samobójstwo.

Na zaproszenie księcia Karla Augusta przeprowadził się Goethe w 1775 roku do Weimaru. Tam pełnił wiele publicznych i odpowiedzialnych funkcji. Pracował jako tajny radca, jako prezes Izby Finansów, jak również kierował teatrem w Weimarze. W pierwszych latach pobytu w tym mieście poeta napisał wiele wierszy lirycznych, ballad (‚Król Olch’, ‚Rybak’), dramatów (‚Ifigenia w Taurydzie’, ‚Egmont’, ‚Torguato Tasso’). W okresie tym, tzw. weimarskim powstają liczne prace naukowe – ‚Versuch, die Metamorphose der Pflanzen zu erklären’. Uznawał przyrodę za jedyne źródło natchnienia i to łączyło w nim nierozerwalnym więzłem uczonego i poetę.

W 1788 r. poznał on Christianę Vulpius, dziewczynę plebejskiego pochodzenia, którą poślubił w 1806 r.

Największy rozkwit twórczości Goethego miał miejsce w latach 90-tych XIX wieku. Nawiązał przyjaźń oraz współpracę z przybyłym do Weimaru F. Schillerem. W latach 1798 – 1800 wydawali wspólnie czasopismo ‚Die Horen’.

Idylla narodowa – ‚Herman i Dorota’, klasyczny wzór niemieckiej poezji edukacyjnej – ‚Lata nauki Wilhelma Meistra’, ‚Lata wędrówki Wilhelma Meistra’, to owoce okresu weimarskiego. Goethe pragnął, aby słowo poety było nie tylko dźwięczne, obrazowe, piękne, wzruszające, ale i przemyślane… W 1808 roku Goethe wydaje pierwszą część tragedii ‚Faust’, której część druga wydana została dopiero w 1832r. wieńcząc dzieło życia poety. Utwór ten był pisany przez pisarza praktycznie przez całe życie. Tematem tego dramatu są zmagania człowieka z samym sobą, swoimi namiętnościami, żądzami, słabościami. Opowiada o zaprzedaniu duszy diabłu i konsekwencjach tego wyboru – ‚chwilo trwaj…’.

Biorąc za podstawę podania o życiu i działalności historycznego doktora Fausta, poeta rozbudował ideę o wiecznym dążeniu jednostki i ludzkości do wyżyn doskonałości, ustalając jako ostateczny cel tego dążenia pracę twórczą dla dobra ogółu.

Motyw tego utworu kontynuowany był również przez innych znanych pisarzy, jak np. Tomasz Mann.

Goethe był niezwykle ‚kochliwy’, wielokrotnie ‚ulegał porywom serca i namiętności’ – pisali jego biografowie. Ciągle był zakochany i każdą z swoich uwielbionych stawiał w roli poetyckiej muzy. Taki stan trwał u niego do osiemdziesiątego czwartego roku życia, kiedy to jeszcze flirtował z nastolatką. Do ważniejszych wydarzeń ostatnich lat życia Goethego należą: spotkanie z Napoleonem, Beethovenem, śmierć syna Augustyna.

Osłabiony wiekiem i chorobami zapadł na zapalenie płuc. Śmierć zastała go siedzącego na fotelu. ‚Założyciel literatury narodowej’ zmarł w Weimarze 22 marca 1832 roku, pochowany został w weimarskiej Krypcie Książęcej, obecnie krypta Goethego i Schillera.

Goethe umiał z nadzwyczajną trafnością rozpoznawać i brać to, co było zwrócone ku przyszłości i dawało możliwość rozwoju. Zasłużył się nie tylko na polu literatury (twórczość jego obejmuje wszystkie gatunki literackie), ale również na polu malarstwa, sztuk plastycznych, teorii sztuki i teorii literatury, a także filozofii, historii oraz nauk przyrodniczych.

Nie szukał tematów , lecz chwytał na gorąco te, które niosło ze sobą życie – sam nazwał swoje utwory ‚urywkami wielkiej spowiedzi’.

Wprowadził do literatury romantycznej nowe pojęcie – werteryzm, które wzięło się od głównego bohatera jego dzieła.