Pułapki językowe – część 8


Czy forma ‚andererseits’ jest poprawna ?

Odpowiedź brzmi tak, ale oprócz formy andererseits istnieją również andrerseits i anderseits, które także są poprawne pod względem stylistycznym.

Einerseits freute er sich auf Weihnachten, andererseits (andrerseits lub anderseits) langweilte er sich während der Festtage meistens.

‚Apartment’ czy ‚Appartement’?

Obydwu słów nie można zawsze używać zamiennie, gdyż mają one inne znaczenia. Słowo das Apartment używane jest w znaczeniu ‚małe, komfortowe mieszkanie’, np.:
Mein Nachbar ist letztens in ein komfortables Apartment umgezogen.

Natomiast słowo das Appartement znaczy ‚apartament w hotelu’, np.:
Der Gast wollte ein Appartement mit dem schönen Meeresblick bekommen.

O ile das Appartement można również użyć w znaczeniu ‚małe mieszkanie’, o tyle das Apartment nie można użyć w sensie ‚apartament hotelowy, np.:
Der Gast wollte ein Apartment mit dem schönen Meeresblick bekommen.
Mein Nachbar ist letztens in ein komfortables Appartement umgezogen.

‚Bayerisch’, ‚bayrisch’ czy ‚bairisch’?

Na określenie nazwy ‚bawarski’ mamy aż trzy określenia w języku niemieckim. Przymiotnik bayerisch jest tak samo poprawny jak bayrisch, należy jedynie pamiętać, że w języku urzędowym używany jest jedynie bayerisch, np.:
der Bayerische Wald, Bayerische Motorwerke
Przymiotnik bairisch używany jest jedynie w przypadku, gdy chodzi o ‚dialekt bawarski’, np.:
In dieser Region spricht man Bairisch.

Czy jest jakaś różnica pomiędzy ‚bedeutend’ i ‚bedeutsam’ ?

Tak, i to znaczna. Przymiotnik bedeutsam nie używany jest zazwyczaj w odniesieniu do osób, tylko do zjawisk, rzeczy itp., które są ‚ważne, istotne’
Die Rede des Präsindenten war für die Bürger bedeutsam – Mowa prezydenta była znacząca ( ważna) dla obywateli.

Przymiotnik bedeutend używamy w stosunku nie tylko do osób, ale też do zjawisk, rzeczy itp., które są ‚niezwykłe, niesamowite’:
Sie war eine bedeutende Journalistin – Ona była znacząco dziennikarką.
Schiller hinterließ ein bedeutendes Werk – Schiller pozostawił znaczące dzieło

‚Begegnen’ czy ‚treffen’ ?

Obydwa czasowniki tłumaczy się na język polski ‚spotykać’. Nie mogą one być jednak używane zawsze zamiennie. Różnica polega na tym, że czasownik begegnen oznacza przypadkowe spotkanie kogoś, np.:
Ich begegnete meiner alten Bekannten auf der Straße – Spotkałem (przypadkowo) moją dawną znajomą na ulicy.

Czasownik treffen ma szersze znaczenie, bo może oznaczać zarówno spotkanie przypadkowe jak również umówione i wcześniej zaplanowane spotkanie, np.:
Ich traff meine alte Bekannte auf der Straße – Spotkałem moją dawną znajomą na ulicy (przypadkowo).
Wir treffen uns also heute um 12 Uhr vor dem Kino – Spotkamy się więc dzisiaj o godz. 12 przed kinem (planowane spotkanie).

‚Berichten jemanden’ czy ‚berichten jemandem’ ?

Powiadomić kogoś – powiemy w języku polskim, czyli po tym czasowniku wystąpi dopełnienie w bierniku. W języku niemieckim użycie biernika po czasowniku berichten jest formą przestarzałą i obecnie uważaną jako błędną:
Die Tochter berichtet ihre Mutter von dem Ergebnis der letzten Prüfung.
Prawidłowo użyć należy dopełnienia w celowniku:
Die Tochter berichtet ihrer Mutter von dem Ergebnis der letzten Prüfung – Córka informuje mamę o wynikach ostatniego egzaminu.

Co wybrać : ‚behindern’, ‚hindern’ czy ‚verhindern’?

Pomiędzy tymi bardzo podobnymi czasownikami istnieją niewielki różnice znaczeniowe.
Behindern tłumaczy się :’utrudniać coś, przeszkadzać w zrobieniu czegoś’, np.:
Der falsch geparkte Wagen behinderte die Fußgänger – Źle zaparkowany samochów przeszkadzał pieszym.

Czasownik verhindern wyraża, że coś nie tylko przeszkodziło w realizacji czegoś, ale ponadto akcentuje, że zrealizowanie czegoś jest w ogóle niemożliwe:
Diese Einschließung wurde von der Opposition verhindert – Oblężenie zostało udaremnione przez opozycję.(i jest już niemożliwe)

Czasownik hindern może być używany zarówno jako synonim czasownika verhindern jak również czasownika behindern, np.:
Der falsch geparkte Wagen hinderte die Fußgänger – Źle zaparkowany samochód przeszkadzał pieszym.
Diese Einschließung wurde von der Opposition gehindert – Oblężenie zostało udaremnione przez opozycję.

Czy ‚beleuchten’ znaczy to samo co ‚erleuchten’?

Obydwa czasowniki oznaczają ‚oświetlać’, jednak można zauważyć istotne różnice w użyciu słów beleuchten i erleuchten. Czasownik beleuchten oznacza, że coś jest oświetlone z zewnątrz:
Die großen Scheinwerfer beleuchteten das Opernhaus – Duże reflektory oświetlały operę.

Czasownik erleuchten akcentuje natomiast, że coś jest oświetlane od wewnątrz:
Viele Glühlampen erleuchteten den Saal – Wiele żarówek oświetlało salę.

Należy ponadto wiedzieć, że przy użyciu czasownika erleuchten nigdy nie można użyć w podmiocie osoby:
Die Diener erleuchteten den Saal – jest zdaniem błędnym.

Jaka jest różnica pomiędzy: ‚benutzen’, ‚gebrauchen’ i ‚verwenden’?

Tłumaczenie wszystkich trzech czasowników jest takie samo: ‚używać’, ale nie jest możliwe zamienne stosowanie tych słów we wszystkich przypadkach. Ze względów stylistycznych czasownik benutzen stosuje się, gdy dana rzecz jest wykorzystywana do celu, do którego została stworzona i w zdaniu nie jest to przeznaczenie dodatkowo akcentowane, np.:
Mein Vater benutzt jeden Tag seinen Wagen-Mój tato używa codziennie swojego samochodu.
Benutzen Sie den Lift!– Proszę użyć windy !

Czasownik verwenden stosujemy, gdy osoba bądź rzecz używana jest do określonego celu, który jest nazwany w zdaniu:
Diesen Film kannst du als Anschauungsmaterial verwenden – Ten film możesz użyć jako materiał poglądowy.

Gebrauchen z kolei stosujemy, gdy używamy pewnej rzeczy, która jest aktualnie w naszym posiadaniu lub którą mamy do dyspozycji:
Der Lehrer gebrauchte nette Worte, um das Vertrauen des Kindes zu gewinnen – Nauczyciel użył miłych słów, aby zyskać zaufanie dziecka.

‚Zweifeln’ czy ‚bezweifeln’ ?

I znowu polskie tłumaczenie obydwu słów – ‚wątpić’ pozwala na przekonanie, że są to synonimy, które znaczą dokładnie to samo. Niestety może to prowadzić to błędnego użycia jednego lub drugiego czasownika.
Czasownik bezweifeln wyraża, że ‚kwestionuje się’ (podaje w wątpliwość) pewien stan rzeczy, przy czym czasownik ten nie może wprowadzać zdania podrzędnie złożonego ze spójnikiem ob, np.:
Ich bezweifle, dass seine Aussagen wahrhaft sind – Wątpię, czy jego zeznania są prawdziwe.
Zdanie to ze spójnikiem ob będzie niepoprawne:
Ich bezweifle, ob seine Aussagen wahrhaft sind

Czasownik zweifeln oznacza, że ‚nie jesteśmy pewni danego stanu rzeczy’ i czasownik ten może wprowadzać zarówno zdanie podrzędne ze spójnikiem ob i dass, np.:

Ich zweifle, ob er mutig ist., Ich zweifle, dass er mutig ist. – Wątpię (nie jestem pewny), czy on jest odważny.

Dodaj komentarz