Pułapki językowe – część 7


‚Sobald’ czy ‚so bald’ ?

Jako spójnik piszemy ten wyraz łącznie:
Alle Fans begannen zu schreien, sobald die Band spielte – Wszyscy fani zaczęli krzyczeć, jak tylko zespół zagrał.

Jeśli jednak so bald występuje w roli zwrotu przysłówkowego, to piszemy go oddzielnie:
Er kommt nicht so bald wieder – On tak szybko nie powróci.

‚Soviel’ czy ‚so viel’ ?

Podobna jest tutaj sytuacja jak w przypadku sobald i so bald, tzn. jeśli soviel występuje w roli spójnika ‚o ile’, to piszemy go łącznie, np.:

Soviel ich weiß, hat er die Prüfung bestanden – O ile wiem, on zdał ten egzamin.

Jeśli so viel występuje w roli przysłówka ‚ tak dużo’, to należy napisać go oddzielnie:
Du kannst essen ,so viel du willst. – Możesz jeść, ile chcesz.

‚Der Tip’ już nie ‚der Tip’.

Słowo der Tip – ‚wskazówka’ po wprowadzeniu reformy pisowni języka niemieckiego ‚zmieniło się’ również i teraz pisownia z jedną literą ‚p’ na końcu jest błędna. Aby była poprawna musimy dodać jeszcze jedno ‚p’, czyli: der Tipp

Co wybrać:’abgewöhnen’ czy ‚entwöhnen’ ?

Polski odpowiednik obydwu tych słów to ‚odzwyczaić’ Czy można jednak używać zamiennie jednego lub drugiego słowa bez względu na głębszy sens w zdaniu? Otóż odpowiedź brzmi – zazwyczaj nie.
Czasownik ‚abgewöhnen‚ oznacza ‚odzwyczaić się lub kogoś innego od nawyku, który jest przeważnie czymś negatywnym np.: od palenia papierosów ( sich das Rauchen abgewöhnen), natomiast czasownik ‚entwöhnen‚ oznacza odzwyczajenie się lub kogoś np.: od skłonności, która jest najczęściej czymś pozytywnym np.: odzwyczaić dziecko od ssania piersi – Das Kind soll schon der Mutterbrust entwöhnt werden.
W powszechnym użyciu można jednak również powiedzieć jemanden von Drogen entwöhnen lub jemandem Drogen abgewöhnen

Co wybrać ‚montags’ czy ‚am Montag’ ?

Otóż, gdy chcemy powiedzieć, że robimy coś ‚w poniedziałki’, a więc dzieje się to wielokrotnie, to użyjemy formy pisanej małą literą i z końcówką ‚-s‚, natomiast jeśli dane wydarzenie jest jednorazowe, czyli coś wydarzyło się ‚w poniedziałek’ to wówczas użyjemy formy ‚am + dzień tygodnia
Np.:
Montags stehe ich sehr früh auf – W poniedziałki wstaję wcześnie.
Am Montag stand ich früh auf. – W poniedziałek wstałem wczesnie.

Co wybrać ‚gesinnt’ czy ‚gesonnen’ ?

Wbrew pozorom nie można używać zamiennie tych dwóch imiesłowów, chociaż z punktu widzenia gramatyki obydwie formy są poprawne i w polskim tłumaczeniu znaczą prawie to samo : ‚usposobiony’ (źle, dobrze, przyjaźnie itp.). Różnica polega na tym, że gesinnt używamy w znaczeniu ‚być nastawionym jakoś w stosunku do kogoś’ np.:

Ich bin gegen dich freundlich gesinnt. – Jestem w stosunku do ciebie przyjaźnie nastawiony.
Jest to jedyna możliwość. Natomiast gesonnen występuje tylko w połączeniu z czasownikiem sein i tłumaczymy jako ‚zamierzać coś’, np.:
Sie war nicht gesonnen mir zu gratulieren – Ona nie zamierzała mi pogratulować.

Co wybrać: ‚gespenstig’ czy ‚gespenstisch’ ?

Wcale nie musimy się zastanawiać co wybrać, gdyż obydwie formy są poprawne i znaczą dokładnie to samo – ‚upiorny’. Różnica polega jedynie na tym, że forma gespenstig staje się powoli formą przestarzałą i lepiej jest użyć gespenstisch.

‚Abnorm’, ‚abnormal’, ‚anomal’ czy ‚anormal’ ?

Tłumaczenie wszystkich wyżej wymienionych brzmi ‚nienormalny’ i chociaż dokładne rozgraniczenie nie jest możliwe, nie znaczy to, że możemy używać ich dowolnie. Spróbujmy jednak wyjaśnić różnice pomiędzy tymi przymiotnikami:
abnorm – odbiegający od normy, np.: ein abnormer Preis, eine abnorme Entwicklung
abnormal – nienormalny, chory, np. abnormales Vehalten
anomal – nieregularny, nierównomierny, np.: ein anomaler Verlauf
anormal – nie taki jak powinien być np.: eine anormale Reaktion

‚Achten’ i ‚beachten’.

Obydwa czasowniki znaczą m.in. ‚zważać’, ale pomimo takiego samego znaczenia musimy zwrócić uwagę na niewielkie różnice pomiędzy nimi. Już analiza gramatyczna pozwala zauważyć różnicę, gdyż achten wymaga dopełnienia poprzedzonego przyimkiem auf, np.:
Sie achtet auf die Gefühle der anderen.

Czasownik beachten wymaga użycia dopełnienia w bierniku, np.:
Er beachtet in der Arbeit alle Vorschriften.

Nie jest to jedyna różnica pomiędzy tymi czasownikami.Achten znaczy ‚zważać na coś’, w sensie ‚mieć szacunek do czegoś’, natomiast beachten to ‚zważać na coś i przestrzegać tego’, np.:
Ich achte auf seine Worte – Szanuję jego słowa( opinię, przekonanie)
Ich beachte seine Anweisungen – Przestrzegam jego poleceń.

‚Altväterisch’ i ‚altväterlich’

Nie należy mylić tych dwóch przymiotników, chociaż niektóre polskie słowniki traktują je jako synonimy.
Altväterisch znaczy dokładnie w języku polski ‚staromodny’ lub ‚staroświecki’, np.:
eine altvärerische Wohnungseinrichtung

Altväterlich przetłumaczymy jako ‚patriarchalny, zacny’, np.: ein altväterliches Auftreten

Dodaj komentarz